Een weduwe, die weinig bezittingen had en leefde van de AOW, overleed. De kinderen constateerden dat het banksaldo samen met de te verwachten uitkering van een polis precies voldoende zou zijn om alle kosten te dekken. Ze regelden de uitvaart, zegden de huur en abonnementen op en betaalden alle rekeningen. Op het laatst stortte één van hen nog 55 euro bij, zodat de laatste rekening, van de grafsteen, betaald kon worden. Ondertussen was de zeer bescheiden inboedel ook opgeruimd
Toen was het bijna 3 maanden verder en waren ze klaar, dachten ze.
Op dat moment viel hen een vreemde automatische afschrijving op, van ruim 45 euro van de bankrekening van hun moeder. Een ingewikkelde naspeuring leverde op dat er een oude schuld zou zijn, waarvan de kinderen nooit iets geweten hadden. Schulden maken paste ook niet bij hun moeder. Die was altijd zeer precies en telde haar geld uit, zodat ze steeds uitkwam met het weinige dat ze had.
Maar er was toch een schuld, van bijna 3500 euro, zo berichtte het incassobureau dat na lang zoeken gevonden was en een A4tje stuurde, zonder uitleg, zonder logo en briefhoofd.
Op dat moment werd ik gebeld en klonk het woord HELP door de telefoon.
De nieuwe wet Bescherming Erfgenamen Tegen Schulden was ingegaan in september 2016, maar deze vrouw was in augustus overleden en de erfgenamen hadden zich zeker wel gedragen als heer en meester over de nalatenschap, hoewel zij niets voor zichzelf hadden gehouden, omdat er niets was. Ik schreef een brief aan de rechtbank, voegde de boedellijst bij en verzocht om de nalatenschap alsnog beneficiair te mogen aanvaarden. Dat lukte.
In de twee weken dat we wachtten op de akte hadden de kinderen de administratie van moeder grondig nagespeurd. Stapels papieren waren uit schoenendozen gekomen. Daarbij papieren over de schuld, die in 2002 door een misverstand ontstaan bleek. Keurige brieven van het incassobureau met berekeningen, compleet met briefhoofd en logo. Uit de laatste brief, van voorjaar 2014, kon opgemaakt worden hoeveel schuld er toen nog restte. Dat was beduidend minder dan het bedrag dat er nu nog leek te staan. Bovendien was er in alle berichten aan moeder nooit sprake van rente, terwijl de huidige schuld uitsluitend rente betrof.
Vele mails en telefoontjes met het incassobureau leverden op dat er inderdaad een afspraak was dat moeder bij correcte betaling geen rente hoefde betalen. Jarenlang had ze trouw elke maand ruim 45 euro van haar bescheiden AOW betaald. De schuld bleek eigenlijk al enkele maanden voor haar overlijden afbetaald en ze zouden het dossier per direct sluiten.
Geen sorry. Geen woord over het te veel betaalde bedrag en al helemaal geen aanbod om dat terug te geven aan de erfgenamen. Intussen hadden zij wel kosten gemaakt voor de beneficiaire aanvaarding. Wij confronteerden de schuldeiser hiermee. Toen kwam er wel een aanbod om het te veel betaalde bedrag terug te betalen, als er een verklaring van erfrecht zou kunnen worden overlegd. Die hadden ze niet, nog nergens voor nodig gehad, en de kosten daarvan evenaren het te veel betaalde bedrag. Uiteindelijk namen ze dan wel genoegen met de akte en werd het ten onrechte geïncasseerde bedrag terugbetaald, met inhouding van anderhalve euro aan administratiekosten, dat wel.
Maar ook nu: geen sorry en wel een uitdrukkelijke weigering om tegemoet te komen aan de kosten die de erfgenamen uitsluitend en alleen hadden moeten maken omdat ze een schuld ontdekten, die dus bij nader inzien geen schuld meer was, door een fout van het incassobureau, in een periode dat moeder al te ziek was om dat nog in de gaten te kunnen hebben.
Gelukkig bestaat er de mogelijkheid om tegen falende incassobureaus een klacht in te dienen. Daar is in dit geval wel reden toe.
Deze klacht mondde bijna een jaar later uit in een rechtszaak, waarbij de nabestaanden volledig in het gelijk werden gesteld en het incassobureau een maatregel van berisping werd opgelegd.